Galerijev edikt o toleranciji dve godine stariji od onog Milanskog
0
0
Autor: J. Bujdić Krečković, Danas
Bor – Između 2. i 4. veka četvrtina rimskih careva rođena je u tri rimske provincije, na teritoriji današnje Srbije, između Gamzigrada i Niša, a imperator Galerije i car Konstantin najdirektnije su vezani za korene evropskog hrišćanstva. Vođen ovom idejom, direktor Narodnog muzeja u Zaječaru Bora Dimitrijević, u saradnji sa još pet muzeja iz jugoistočne Srbije (Pirot, Vranje, Leskovac, Niš, Knjaževac, Zaječar) sačinio je prezentaciju koja treba da podseti javnost na predstojeće značajne godišnjice.
Projekat „Koreni evropskog hrišćanstva u susret obeležavanju 2013. godine“ čiji je autor Bora Dimitrijević, ima za cilj da ukaže na poreklo rimskih careva i njihov direktan uticaj na istoriju hrišćanstva i do sada je predstavljen u nekoliko gradova jugoistočne Srbije. Posetioci ove multimedijalne prezentacije u Boru mogli su od Dimitrijevića da čuju da je u Nikomediji, današnjem Izmiru u Turskoj, rimski imperator Galerije, inače graditelj čuvene palate Feliks Romulijana u neposrednoj blizini Zaječara, 30. aprila 311. godine doneo edikt o toleranciji hrišćanstva, dakle dve godine pre Milanskog edikta cara Konstantina.
Prema navodima Dimitrijevića, u delu Konstantinovog panegiričara Laktacija „De mortibus persecutorum“ iz 4. veka sačuvano je svedočanstvo o Galerijevom ediktu, a podaci su objavljeni i između 4. i 6. veka u Istoriji hrišćanstva Eusebija koji je zabeležio istoriju ranog hrišćanstva u Rimskom carstvu. Direktor zaječarskog Narodnog muzeja ima i objašnjenje zašto istorija ne poznaje ove činjenice i prvim ediktom o toleranciji hrišćanstva smatra Milanski iz 313. godine. – Hrišćanski panegirici „zaslužni su „ za ružnu sliku o imperatoru Galeriju koga su opisali kao čoveka koji 303. godine progoni hrišćane, pa je njegov edikt pao u zaborav. Galerije je samo mesec dana po donošenju edikta o toleranciji hrišćanstva preminuo u Srdici i svoju nameru nije sproveo u delo, ali se nakon Galerijevog edikta može govoriti o duhu tolerancije koji počinje da vlada između paganstva i hrišćanstva – kaže autor projekta Dimitrijević.
Sa činjenicom da Galerijev prethodi Konstantinovom Milanskom ediktu upoznati su stručnjaci iz Nemačke, Grčke, Francuske, Turske, a Dimitrijević smatra da Srbija treba da animira svetsku javnost kako bi proslava 1700 godina od priznavanja hrišćanstva, umesto 2013, trebalo da počne dve godine ranije, dakle 2011.
