Uskoro izgradnja saobraćajne infrastrukture, Vetroelektrane na području Crnom vrhu
Kako je navedeno u Planu detaljne regulacije područja vetroelektrane VE Crni vrh na teritoriji Grada Bora, građevinska parcela na kojoj se gradi vetrolektrana mora da ima obezbeđen pristup na javnu saobraćajnu površinu, direktno ili indirektno.
Planirana je rekonstrukcija postojećih i građenje novih nekategorisanih puteva, dužine oko 7,4 km, kao i građenje internih puteva dužine oko1,6 km.
Teritorija obuhvaćena Planom detaljne regulacije područja vetroelektrane VE Crni vrh obuhvata područje površine oko 2.655 ha i nalazi se na teritorijama tri jedinice lokalne samouprave:
– grad Bor: deo KO Krivelj, površine oko 691 ha;
– opština Majdanpek: deo КO Vlaole, površine oko 249 ha;
– opština Žagubica: deo КO Žagubica i KO Laznica – selište, površine oko 1.715 ha.
U okviru granice obuhvata Plana, građevinskom području (građevinskom zemljištu) pripadaju saobraćajna infrastruktura, transformatorska stanica i razvodna postrojenja, rezervoar, temelji vetrogeneratora i drugo.
Područje u granicama obuhvata Plana pripada pretežno šumskom zemljištu. Zastupljene su šume u državnom vlasništvu, kao i šume u privatnom vlasništvu. U manjoj meri je zastupljeno poljoprivredno zemljište, koje obuhvata pretežno njive slabije bonitetne klase i livade.
Kroz plansko područje prolazi deonica državnog puta IIA reda broj 161. kao i više nekategorisanih puteva, koji pripadaju površini javne namene, odnosno građevinskom zemljištu, kome pripada i nekoliko parcela sa izgrađenim stambenim objektima, koji se nalaze u okviru postojeće površine ostale namene.
Vodnom zemljištu pripada mreža stalnih i povremenih vodotokova, od kojih je najznačajnija reka Lipa.
U području planirane vetroelektrane nisu izgrađeni sistemi i objekti komunalne i tehničke infrastrukture, osim elektroenergetske infrastrukture.
Područje vetroelektrane se nalazi na udaljenosti manjoj od 10 km od radarskog centra Crni vrh.
Istraživanja trau od 2013. godine
Na osnovu rešenja Ministarstva rudarstva i energetike od 30. septembra 2020. godine, odobreno je preduzeću Crni vrh power izvođenje primenjenih inženjersko-geoloških istraživanja za potrebe izgradnje vetroelektrane VE Crni vrh.
Investitor od prve polovine 2013. godine vrši merenja potencijala vetra na lokaciji Javonilor (Krst), koja se nalazi na teritoriji opštine Žagubica, na osnovu kojih je utvrđeno da postoji energetski potencijal vetra, koji se može tehnički iskoristiti.
Na osnovu rezultata merenja, doneta je odluka o izgradnji vetroelektrane VE Crni vrh. Krajem 2020. godine, investitor je izgradio još dva anemometarska meteorološka stuba, koja se koriste za merenje vetra na području vetroelektrane VE Crni vrh (po jedan u Boru i Majdanpeku).
Prema mišljenju operatora prenosnog sistema o uslovima i mogućnostima priključenja vetroelektrane VE Crni vrh na prenosni sistem, u tački priključenja energetski objekat može plasirati snagu od 150 MW.
Planirana 32 vetrogeneratora
Izgradnja vetroegeneratora u sastavu planirane vetroelektrane VE Crni vrh je planirana u četiri zone:
– na teritoriji grada Bora, nalaze se zone II i III;
– na teritoriji opštine Majdanpek, nalazi se zona IV;
– na teritoriji opštine Žagubica, nalazi se zona I.
U planskom području koje se prostire na teritorijama tri lokalne uprave, planirana su 32 vetrogeneratora, od čega 11 na teritoriji Bora (u zonama II i III), četiri na teritoriji Majdanpeka (u zoni IV) i 17 na teritoriji Žagubice (u zoni I), sa zonama platoa.
Vetrogenerator se sastoji iz temelja, čeličnog stuba sačinjenog od segmenata koji se spajaju, gondole u kojoj je smeštena generatorska jedinica, rotora koji mehanički pokreće generatorsku jedinicu i elisa (lopatica) koje kinetičku energiju vetra pretvaraju u mehaničku i prenose na rotor.
U okviru neposredne zone zaštite vetrogeneratora (platoa u funkciji energetike), koji je planiran da bude kružnog oblika, poluprečnika 206 m, propisana je zona za građenje (koja je definisana analitičko-geodetskim elementima), u okviru koje se postavlja temelj vetrogeneratora.
Građevinske parcele za temelje vetrogeneratora su, po pravilu, površine kvadratnog oblika minimalne površine 900 m2 (30 x 30 m). Maksimalna površina temelja vetrogeneratora iznosi 1.400 m2.
Maksimalna visina stuba sa pripadajućom elisom u gornjem položaju je do 206 m.
Potencijali vetra u Boru
Tehnički iskoristiv energetski potencijal energije vetra u Srbiji je oko 0,2 Mtoe godišnje, tj. oko 5% ukupnog potencijala OIE. Dosadašnja istraživanja su pokazala da je moguće instalirati oko 1.300 MW proizvodnih kapaciteta na vetar i godišnje proizvesti oko 2.300 GWh električne energije.
U Prostornom planu opštine Bor naglašeno je da područje opštine raspolaže potencijalom vetra, jer se nalazi u zoni povoljnih uslova za njegovo korišćenje, a propisana je obavezna izrada plana detaljne regulacije za područje vetroelektrane.
A. K.